Skuteczność leczenia łokcia tenisisty falą uderzeniową pozwala przynosić ulgę Pacjentom, którzy często od lat zmagają z tą dolegliwością. Schorzenie dotyczy różnych grup zawodowych, jedynie z nazwy jest to przypadłość tenisistów. Charakterystyczne objawy są na tyle uciążliwe, że przeszkadzają w wykonywaniu codziennych czynności. Energia dostarczona do tkanek za pomocą odpowiedniego urządzenia, stanowi istotne wspomaganie w działaniach lekarzy, w tym również fizjoterapeutów.
Na czym dokładnie polega to schorzenie
Tytułowa nazwa jest nazwą potoczną, w medycynie występują jeszcze określenia: zespół nadkłykcia bocznego kości ramiennej, entezopatia w obrębie przyczepów ścięgien mięśni, tendopatia mięśni prostowników nadgarstka.
Długotrwałe regularne przeciążenie mięśni powodowane jest obciążaniem nadgarstka podczas prac manualnych. Do mikrouszkodzeń może się przyczynić praca związana z ciągłym pisaniem na klawiaturze, w grupie ryzyka zawodowego są również mechanicy samochodowi, fryzjerzy, dentyści, krawcy i wykonawcy wielu innych zawodów. Charakterystyczny ból promieniujący od łokcia do nadgarstka zwiastuje zwykle początek schorzenia.
Chrząstka na skutek mikrourazów i przeciążeń ulega niekorzystnym zmianom, oddzielają się pojedyncze włókna ścięgna (dotyczy to również okostnej), które wraz z komórkami chrząstki/kości tworzą patologiczne narośle kostne, zwane entezofitami. W pierwszej fazie przypadłości ścięgna są jedynie osłabione, natomiast bez odpowiedniego leczenia dochodzi do zerwania połączeń ścięgna z kością. Pacjent nie jest wtedy w stanie prowadzić dawnej aktywności. Niepokój powinien wzbudzić:
- ból łokcia i obrzęk stawu,
- osłabienie mięśni, ich bolesność przy wykonywaniu różnych czynności,
- uczucie gorąca w łokciu,
- osłabienie nadgarstka.
W zaawansowanych stadiach na chorym stawie często pojawiają wyczuwalne pod palcami guzki.
Mechanizm działania w leczeniu łokcia tenisisty metodą SWT
Nazwa fali uderzeniowej pochodzi od angielskiego określenia „Shock Wave Therapy”. Fale akustyczne podawane są za pośrednictwem aplikatora, w którym kształt głowicy pozwala działać na precyzyjnie wybrany obszar ciała, zapewnia optymalne przyleganie do miejsc poddawanych terapii, a dzięki specjalnym przekaźnikom wielowiązkowym zapewnia efektywniejsze oddziaływanie energią na tkanki.
- Dostarczanie znacznych ilości energii w głąb tkanek w krótkim czasie dane wyraźne efekty terapeutyczne.
- Kontrolowany szybki wzrost ciśnienia w tkankach, a następnie dłuższy okres spadku to optymalny schemat działania.
- Stymulowany jest cały uszkodzony obszar ciała, dlatego zachodzi jednocześnie wiele terapeutycznych przemian:
- regeneratywnej stymulacji komórek – odbudowy tkanek, chrząstek i kości przyspieszona dzięki właściwościom SWT,
- uwalniania czynnika wzrostu – czynnik wzrostu znajduje się w osoczu, wspomaga i przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek,
- namnażania i różnicowania komórek – komórki odzyskują zdolność do podziału, dzięki czemu mogą tworzyć sprawną funkcjonalnie tkankę.
- regeneracji tkanek – ulegają one naprawie, a w rezultacie funkcjonują prawidłowo i nie dają dolegliwości bólowych.
- Przy odpowiednio dobranej liczbie sesji oraz zachowaniu odstępów pomiędzy zabiegami, pobudzana jest neowaskularyzacja, czyli proces tworzenia nowych naczyń krwionośnych w tkankach, co również ma kluczowe znaczenie dla skuteczności całej terapii.
W kontekście fali uderzeniowej pojawiają się również dodatkowe pojęcia: mechanizm bramki kontrolnej oraz substancja P. Co one oznaczają?
Bramkowa teoria bólu i jego blokowanie
Teoria ta dotyczy grzbietowych rogów rdzenia centralnego w kręgosłupie i mechanizmu mającego kontrolę nad przepływem impulsów nerwowych z włókien peryferycznych do ośrodkowego układu nerwowego. Gdy na drodze impulsu bólowego do mózgu stanie silniejszy impuls, ten pierwszy nie dotrze zazwyczaj do mózgu, nie zostanie odczytany. Taką przeszkodą w odczuwaniu bólu związanego z łokciem tenisisty są właśnie fale akustyczne podane z urządzenia do terapii SWT. Grube włókna nerwowe stymulowane mechanicznie przez falę uderzeniową, stają się blokadą dla bólu w mechanizmie bramki kontrolnej. Pacjent odczuwa podczas każdej sesji impulsy z urządzenia, a nie ból powodowany schorzeniem.
W odczuciach bólowych towarzyszących omawianemu tutaj zespołowi nadkłykcia bocznego kości ramiennej, tak jak we wszystkich rodzajach bólu, uczestniczą transmitery bólowe, między innymi glutamina i substancja P. Glutamina to aminokwas kodowany przez geny, występujący w poszczególnych rodzajach białek roślinnych i zwierzęcych, natomiast substancja P jest neuropeptydem odpowiadającym za rozszerzanie naczyń krwionośnych. Fala uderzeniowa powoduje rozproszenie tej substancji, wygaszając transmisję bólu.
Uderzenia pojedyncze, ciągłe oraz w postaci wiązki
Aparaty do terapii falami uderzeniowymi mogą działać w trzech różnych trybach: uderzeń pojedynczych, uderzeń ciągłych oraz w trybie „burst” w postaci wiązki uderzeń, dedykowanych Pacjentom wyjątkowo wrażliwym na ból.
W terapii łokcia tenisisty stosuje się zwykle falę o ciśnieniu 2 barów, częstotliwości 5-10 Hz, łącznie 2000 uderzeń. Standardowo terapia obejmuje 3-5 sesji wykonywanych z częstotliwością co 5-10 dnia. Indywidualny harmonogram ustala specjalista w zależności od stopnia zaawansowania dolegliwości.
Wyraźna ulga w bólu, długotrwałe efekty
SWT pozostaje jedną z najskuteczniejszych metod pomagania osobom zmagającym się z omawianą dziś dolegliwością. Dopełnienie powinny stanowić regularnie wykonywane ćwiczenia, odciążanie stawów, dieta wspomagająca funkcjonowanie całego organizmu. Objawy będą jednak wracać po wznowieniu czynności, które stanowią przyczynę problemów ze stawami łokciowymi.
